Review: BioShock Infinite – Zelden speel je een game die zo’n diepe indruk weet achter te laten als de eerste BioShock. Dat het moeilijk is om een pareltje van dat kaliber op te volgen, hebben de jongens van 2K Marin aan den lijve ondervonden. BioShock 2 was zeker geen slechte game, maar miste het verrassingselement en de ijzersterke verhaallijn die van het eerste deel een instant klassieker maakten. Geestelijke vader Ken Levine laat de torenhoge verwachtingen echter niet aan zijn hart komen en trekt zich eveneens niets aan van de mogelijke risico’s die het maken van een vervolg vergezellen. Met zijn bedrijf Irrational Games doet hij namelijk wat zowat iedereen onmogelijk acht: het eerste deel evenaren en gamers wereldwijd opnieuw uit hun stoelen blazen met het weergaloze BioShock Infinite.

Welkom in Columbia

Zes jaar geleden maakten we kennis met Rapture, de even wonderbaarlijke als afschrikwekkende onderwaterwereld waarin de eerste BioShock zich afspeelde. De afdaling in het schamele duikbootje, waarbij Rapture na een dramatische speech van oprichter Andrew Ryan plots uit het duister opdoemt, staat nog vlijmscherp in ons geheugen gegrift. Een trucje dat Irrational Games met BioShock Infinite dunnetjes over doet. Hoofdpersoon Booker DeWitt wordt na tien minuten immers in een soort capsule de lucht in geschoten, waarna een ontzagwekkende storm met dito regenval op gepaste wijze (lees: wanneer je door het wolkendek breekt) plaatsmaakt voor een adembenemend zicht op het met zon overgoten Columbia. Wanneer je vervolgens de vliegende stad effectief betreedt, bekruipt je net als zes jaar geleden dat heerlijke gevoel dat je iets onvergetelijks te wachten staat. In dit geval heeft je voorgevoel het bij het juiste eind.

Over het verhaal gaan we uiteraard weinig details vrijgeven. Irrational Games heeft namelijk een fascinerend plot uitgedacht dat je best zelf ervaart, zonder al te veel onnodige voorkennis. Booker DeWitt zit diep in de schulden en wordt er door een mysterieuze opdrachtgever op uit gestuurd om een zeventienjarig meisje met de naam Elizabeth te evacueren uit Columbia. Wanneer je Elizabeth daadwerkelijk ontmoet, wordt het onmiddellijk duidelijk dat er veel meer aan de hand is dan je ooit had durven (of kunnen) vermoeden. Terwijl het duo langzaam maar zeker de hele stad op stelten zet, bouwt Irrational Games geduldig op naar een ontknoping om U tegen te zeggen. Zonder iets weg te geven kunnen we stellen dat Ken Levine niet overdreef wanneer hij enkele maanden geleden aangaf dat het einde van BioShock Infinite uniek is in zijn soort. We beloven jullie één ding: je zal niet weten wat je overkomt.


Naast het verhaal – dat overigens ondersteund wordt door een scenario van de bovenste plank – zorgt ook de band tussen Booker en Elizabeth er al snel voor dat je blijft spelen. Geen clichématige bedoening hier, maar een vriendschapsrelatie tussen mensen van vlees en bloed, die niet zonder slag of stoot tot stand komt. De hele game lang zorgen korte conversaties tussen de twee hoofdpersonages ervoor dat je met hen meeleeft en het je dus effectief wat kan schelen wanneer er iets met hen gebeurt. De achtergrond van Columbia, naar goede gewoonte grotendeels verteld met behulp van audiodagboeken, moet je zelf een beetje bij elkaar puzzelen, maar zorgt er zo des te meer voor dat de wereld waarin je vertoefd geloofwaardig overkomt. Waar je in BioShock pas het slagveld betreedt wanneer de burgeroorlog op zijn einde loopt, krijg je in BioShock Infinite een actievere rol aangemeten. Opnieuw: meer verklappen zou onvergeeflijk zijn.

Hoe goed Booker, Elizabeth en de andere personages ook uitgewerkt zijn, de echte hoofdrol wordt in BioShock Infinite vertolkt door Columbia. Wanneer je aanvankelijk – voordat de onvermijdelijke hel losbreekt en de kogels je om de oren vliegen – min of meer zorgeloos door de straten van de stad slentert en de lokale bevolking feest viert op een lokale kermis, besef je dat Columbia meer is dan zomaar een achtergrond. De stad lééft en ziet er bovendien adembenemend uit. Dat laatste merk je pas echt wanneer je op een gegeven moment één van de hoogste punten in Columbia aandoet en even de tijd neemt om rond te kijken. Wij kwamen ogen te kort om het allemaal in ons op te nemen en konden het niet laten om wanneer de game dat toeliet op verkenning uit te gaan. Petje af voor Irrational Games, dat er zowaar in geslaagd is om Rapture te evenaren.

Schietijzers en Plasm… euh Vigors

Wanneer je na verloop van tijd gedwongen wordt om de wapens op te nemen, zullen BioShock fans zich onmiddellijk thuis voelen. Het is nog steeds de bedoeling dat je om de haverklap afwisselt tussen superkrachten in je linkerhand en schietijzers in je rechter, al heeft de ontwikkelaar er nu voor gezorgd dat je beide opties min of meer tegelijkertijd kan gebruiken. Of hoe Irrational Games ook gemerkt heeft dat het dual wielden uit BioShock 2 een stuk intuïtiever werkt dan het over en weer schakelen uit het origineel. Wapens zijn er in overvloed: je hebt het gebruikelijke assortiment aan schietijzers met mitrailleurs, snipers en shotguns, maar ook wat meer fantasierijke varianten, waaronder een gigantische minigun (toch ook min of meer standaard in first person shooters tegenwoordig) en een granaatwerper waarvan de kogels enkele seconden heen en weer blijven kaatsen in de omgeving. Creatief dood en verderf zaaien doe je echter met je Vigors.


Je leest het goed: Vigors. Vergeet de term Plasmids, in BioShock Infinite heten die dingen Vigors en krijgen we verdacht weinig achtergrondinformatie met betrekking tot hun bestaan in deze wereld. Kreeg je in BioShock nog te horen dat Plasmids geproduceerd werden met ADAM, een mysterieus goedje aangetroffen in een op de oceaanbodem levende zeeslak, dan moet je het in BioShock Infinite zonder een soortgelijke uitleg stellen. Her en der vind je bizar vormgegeven flesjes terug, die Booker van superkrachten voorzien. Zo kan hij na enkele uren onder andere vijanden elektrocuteren, afweergeschut voor zijn kar spannen en een zwerm kraaien oproepen die je tegenstanders op bijzonder bloederige wijze het leven zuur maakt. Irrational Games laat zich weer van zijn meest creatieve kant zien en geeft spelers opnieuw erg veel opties om de engel des doods mee uit te hangen. Zo kan je uiteraard ook weer meerdere Vigors combineren met extra explosieve resultaten als gevolg.

Vergeet de auto, wij nemen de achtbaan!

We zouden het haast vergeten, maar je kan het uiteraard ook persoonlijk aanpakken en je vijand van dichtbij laten kennismaken met de Skyhook, een apparaatje met een vlijmscherp, ronddraaiend mes dat in het begin van de game aan je arm bevestigd wordt. Wanneer je een tegenstander voldoende verzwakt hebt, kan je een finishing move uitvoeren, wat bijzonder gewelddadige beelden oplevert. De Skyhook doet echter vooral dienst als vervoermiddel. Hiermee kan je namelijk aan de talrijke Skylines gaan hangen die het luchtruim van Columbia sieren. Deze doen nog het meest denken aan achtbanen en maken de gevechten bijzonder dynamisch. De meeste shootouts vinden plaats in een grote, open omgeving met meerdere Skylines, die toegang geven tot op het eerste zicht verborgen uitkijkposten. Na verloop van tijd vlieg je aan hoge snelheden door het luchtruim terwijl je de vijand – die overigens ook gretig van de Skylines gebruik maakt – genadeloos vol lood pompt.


Uiteraard kan je niet kiezen waar je precies naartoe gaat, maar je kan wel te allen tijde je richting en snelheid aanpassen. Van Skyline naar Skyline hoppen, een vijand van bovenaf bespringen of een perfect plekje uitkiezen om te landen zijn dan weer koude kunstjes doordat je bestemming in een helder groene kleur in de spelwereld geprojecteerd wordt. Je kan het vergelijken met het teleporteermechanisme uit Dishonored, al voer je dat soort halsbrekende manoeuvres in BioShock Infinite doorgaans op een hoger tempo uit. Irrational Games zorgt er met al deze opties voor dat gevechten nooit saai worden of repetitief aanvoelen. Het ene moment hang je aan een Skyline, het volgende steek je een nietsvermoedende tegenstander in brand en enkele seconden later maai je een heel peloton omver met je minigun. Uiteraard kan je elk wapen en elke Vigor meerdere keren upgraden. Perks die je van nog meer mogelijkheden voorzien zijn dan weer aanwezig in de vorm van door de levels verspreidde kledingstukken.

Onderschat Elizabeth niet

Alsof dat nog niet genoeg is, moet je uiteraard ook rekening houden met Elizabeth. De meeste gamers krijgen terecht spontaan kokhalsneigingen bij nog maar de gedachte om een door de computer bestuurd personage in leven te moeten houden en Irrational Games heeft er dan ook voor geopteerd om Elizabeth onsterfelijk te maken. Dat wil echter niet zeggen dat ze haar plekje in de schijnwerpers niet om de haverklap opeist. Elizabeth draagt namelijk steevast haar steentje bij in de gevechten. Dreig je het loodje te leggen? Dan gooit ze je een health pak toe. Heb je geen munitie meer? Dan heeft zij vast nog wel een extra magazijn. En als je dan toch sterft, wekt Elizabeth je met een adrenalinespuit weer tot leven. Dit proces werkt een beetje zoals de Vita Chambers uit de voorgaande delen: je wordt onmiddellijk weer in de strijd gegooid, maar je tegenstanders hebben ondertussen een deel van hun gezondheidsmeter teruggekregen.


Elizabeth zal je tevens wijzen op interessante elementen in de spelwereld – op stille momenten gooit ze je zelfs geregeld goudstukken toe – en kan in tegenstelling tot Booker sloten open prutsen en geheime codes kraken, vooropgesteld dat jij voldoende lockpicks gevonden hebt of over het juiste codeboek beschikt. Tenslotte komt Elizabeth’s bijzondere gave erg van pas tijdens de meer hectische gevechten. We gaan je om begrijpelijke redenen niet vertellen wat deze gave op verhaalvlak precies inhoudt, maar kunnen wel uitleggen waarom Elizabeth op strategisch vlak van onschatbare waarde blijkt te zijn. Ze kan namelijk op enkele vaste locaties cover, wapendepots, afweergeschut en nog veel meer tevoorschijn toveren, waardoor je een op het eerste zicht verloren strijd vaak alsnog in jouw voordeel kan beslechten. Experimenteren wordt uiteraard aangemoedigd en zal keer op keer weer voor aangename verrassingen zorgen.

Het vuur aan de schenen

Zonder creatieve vijanden zou een game als BioShock Infinite veel te snel repetitief aanvoelen en om dit te vermijden laat Irrational Games zich nog maar eens van zijn meest creatieve kant zien. Naast het doordeweekse kanonnenvoer loop je bijvoorbeeld geregeld tegen een Motorized Patriot op, een gemotoriseerde versie van George Washington met een porseleinen schedel en een gigantische minigun. Ook de Handyman durft wel eens zijn opwachting te maken. Deze metalen gigant is half-robot, half-man en doet met zijn hoge snelheid en nietsontziende fysieke kracht een beetje denken aan de Big Daddy’s uit de voorgaande delen. Later in de game loop je nog meer bizarre griezels tegen het lijf, waaronder één die volgens ons wel eens verantwoordelijk zou kunnen zijn voor enkele tot op het bot afgekluifde vingernagels. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de Songbird, Elizabeth’s enorme voogd die te pas en te onpas opduikt om Booker het leven zuur te maken.

Audiovisuele pret

Eerder gaven we al aan dat Columbia er bij momenten adembenemend uitziet, maar daar moeten we jammer genoeg wel even een kanttekening bij maken. De stad ziet er prachtig uit vanop een afstand, maar van dichtbij zijn de graphics lang niet altijd even spectaculair. De gezichten van sommige NPC’s lijken wel van leer gemaakt te zijn, terwijl het naderbij inspecteren van omgevingselementen lang niet altijd een bevredigend resultaat oplevert. Ook werd onze speelsessie geregeld onderbroken door een korte laadtijd die ons een beetje uit de ervaring haalde. Geen onoverkomelijke minpunten, maar we willen ze wel even aangeven. Op auditief vlak hebben we dan weer niets te klagen. Het stemmenwerk is subliem en de soundtrack bij vlagen ronduit betoverend. Irratonal Games levert zo een totaalpakket op om U tegen te zeggen.

Conclusie

Je zou het misschien niet zeggen als je naar de lengte van deze recensie kijkt, maar eigenlijk schieten woorden te kort om BioShock Infinite op gepaste wijze te omschrijven. Columbia is een prachtige wereld waarin iedereen zich meteen zou moeten onderdompelen. Het verhaal is weergaloos, met behulp van uitstekende dialogen en een onvergetelijke ontknoping die menig gamer met absolute verstomming zal slaan. Wat gameplay betreft geeft Irrational Games de speler zoveel opties, dat het bij vlagen een beetje overweldigend aanvoelt. De aanwezigheid van talrijke vuurwapens en superkrachten zorgen ervoor dat je als speler gedwongen wordt om te experimenteren, terwijl de razendsnelle Skylines een uitstekende toevoeging blijken te zijn. Grafisch haalt de game net niet de absolute top, maar dat zou de pret niet mogen drukken. BioShock Infinite is nu al een kanshebber voor Game of the Year 2013 en moet je gewoon gespeeld hebben.

Pluspunten

  • IJzersterk verhaal met verbluffende ontknoping
  • Columbia is een magnifieke setting
  • Hectische, afwisselende en uitdagende gevechten
  • Skylines
  • Uitstekend stemmenwerk en dito soundtrack
  • Grafisch erg mooi…

Minpunten

  • … maar geen absolute top