Column: Volgens Fransz – GTA V en de angst voor het onbekende – ‘Dag niet gespeeld, dag niet geleefd’. Zo kopte de Telegraaf vorige week dinsdag toen Grand Theft Auto V verscheen voor de PlayStation 3 en Xbox 360. Het is de never ending story als we het hebben over hoe schadelijk (gewelddadige) games nou eigenlijk zijn. Met name de Telegraaf was afgelopen week het mikpunt van kritiek. Niet alleen deze kop deed veel stof opwaaien, ook de veronderstelling dat games net zo schadelijk zijn als drank en drugs werd niet gewaardeerd.

Telkens als er zo eens in de vier of vijf jaar een Grand Theft Auto game uitkomt, lijkt de discussie heviger te worden. Zeker omdat het volgens veel mensen het meest gewelddadige spel is dat er te krijgen is. Meestal zijn dit mensen die zelf overigens niet gamen. Zelf zou ik denken dat het recentelijk verschenen Outlast een veel ziekere en gewelddadigere game is dan GTA. Deze mensen roepen ook vaak dingen die niet waar zijn. Met het uitkomen van GTA IV zag ik een video waarin een politicus beweerde dat je in de game mensen moest aanrijden en hoertjes vermoorden voor punten. Klaarblijkelijk had de beste man geen GTA gespeeld.

Waarschijnlijk komt het door de grootschaligheid van de release rondom GTA dat de franchise ook veel negatieve aandacht krijgt. Hetzelfde gebeurde met Bully… ik bedoel Canis Canem Edit. De game moest een andere naam krijgen, omdat pesten niet verheerlijkt zou moeten worden. Opnieuw mediagelul, want in de game word je in eerste instantie zelf gepest en ga je vervolgens de strijd aan met verschillende pestgroepen. Daarnaast heeft de game een erg luchtige en satirische persoonlijkheid, en ken ik wel een paar films die een stukje erger zijn.

Toen ik laatst in de trein zat, hoorde ik een paar rijen stoelen verderop een groepje jongens praten over GTA V. Daar was ik niet erg blij mee, want de heren zaten vrolijk over een missie te praten die ik nog niet gedaan had. Ze leken me verder gewoon normale jongens, geen gevaarlijke Trevor Phillips gevallen. Ik dacht nog eens na over al die kritieken. Waar zouden die nou vandaan komen? En wellicht net zo belangrijk: waarom worden er zo vaak dingen geroepen die niet waar zijn? Daarnaast valt het op dat veel media die kritiek leveren mainstream zijn en weinig tot geen daadwerkelijke ervaring met games hebben. Daar ergens moest het probleem liggen.

En toen bedacht ik me opeens dat mensen bang zijn voor het onbekende. We zijn bang om dood te gaan, omdat we niet weten wat er daarna gebeurt. Als we allemaal naar een hiernamaals zouden gaan met Playboy bunny engelen, chocoladerivieren, regenboog poepende roze olifanten en waar je een peukje kan roken met Jimi Hendrix, waarna die een weergaloze gitaarsolo voor je speelt, zou iedereen het niet zo erg vinden. Daar ligt dus waarschijnlijk ook het probleem: mensen zijn bang voor wat er zou kunnen gebeuren. En waarom gebeurt dat dan niet met films en dergelijke? Waarschijnlijk omdat mensen zelf de touwtjes in handen hebben wanneer ze een game spelen.

Als je naar een film kijkt, heb je geen invloed, maar in een game als GTA kun je van alles doen. Je kunt ervoor kiezen om iemand op de hoek van de straat een mes in z’n lijf te zetten, of je zegt hem gedag en loopt verder naar de supermarkt. De angst dat mensen dat gewelddadige gedrag vervolgens overnemen is kennelijk zeer aanwezig in de media en politiek. Ik denk dat ik niet alleen voor mezelf spreek als ik zeg dat het allemaal wel meevalt. Om er nog maar een voorbeeld bij te pakken: toen ik een jaar of 11 was, zag mijn moeder dat ik GTA zat te spelen. Daar had ze weleens van gehoord en een moeder op het schoolplein had haar verteld dat het een verschrikkelijk spel was.

Erg geschrokken zei ze dat ik dat niet mocht spelen en ik snapte er niets van. Uiteraard bleef ik als klein rebels jochie stiekem doorspelen en toen ik wat ouder was, heb ik het haar een keer laten zien. Ik moest een missie doen waarin ik een trein moest achtervolgen in San Andreas en een paar gangster overhoop moest knallen. Vervolgens zei ze dat het wel een spannende game was en of ik op tijd ging slapen. Problem solved. Misschien zouden die mensen die zoveel kritiek hebben zelf eens de controller op moeten pakken en zien wat voor meesterwerken er worden geproduceerd.

GTA V heeft bij elkaar aan ontwikkeling en promotiecampagne 265 miljoen gekost en de winstteller staat na minder dan een week op 1 miljard. Deze industrie is inmiddels groter dan de filmindustrie en de kwaliteit is ongekend hoog. GTA V speel ik nu een kleine week en ik vind het een geweldig goede game. De drie hoofdpersonages zijn uiterst kleurrijk, de stad is prachtig en de missies erg tof. Het is alsof je in een tientallen uren durende maffiafilm zit en in die wereld leeft. Ja, ik ga er ook best in op, maar op een onschuldige manier. Het is gewoon puur entertainment. Je beleeft er plezier aan en ik wil niet meteen de straat op rennen en iemand op z’n hoofd trappen. Dus aan al die critici: koop de game zelf en ontdek het. Oh nee, dat kan helemaal niet, want de game is uitverkocht. Lekker puh.