Column: De top tien films van 2013 – Het einde van het jaar nadert en dan is het weer tijd om even terug te kijken naar de enorme hoeveelheid topfilms die het afgelopen jaar de bioscoopzalen van de lage landen geteisterd hebben. Hieronder lees je dan ook welke film de in mijn ogen welverdiende opvolger wordt van The Grey (2012). Voor ik aan de eigenlijke opsomming begin, wil ik wel nog even twee dingen benadrukken. Ten eerste is dit artikel bovenal mijn eigen mening, al doe ik mijn uiterste best om die grondig te onderbouwen. Ten tweede volg ik als Vlaming de Belgische releasedata, die vaak een stuk later liggen dan de Amerikaanse. Films die officieel al op het einde van 2012 verschenen, kunnen (en zullen) dus hieronder ook opduiken.

10. Pacific Rim
Geregisseerd door Guillermo Del Toro, met o.a. Idris Elba, Charlie Hunnam, Rinko Kikuchi, Charlie Day, Ron Perlman…

Wie vorig jaar mijn top 10 gelezen heeft, weet inmiddels dat ik graag een plekje reserveer voor wat ik respectievelijk de beste blockbuster en de beste horrorfilm van het jaar vind. Voor die laatste categorie scroll je best wat verder naar beneden, die eerste is dit jaar vertegenwoordigd met Pacific Rim. Guillermo Del Toro toont Michael Bay dat je wel degelijk een actiefilm met robots kan maken zonder te verzanden in een eindeloze opeenvolging van chaotische camerabewegingen die ervoor zorgen dat je geen flauw idee hebt wat er precies gebeurt. Toegegeven, het verhaaltje over torenhoge monsters – hier “Kaiju” genoemd – is flinterdun en niemand van de cast, ook Idris Elba niet, zal in de prijzen vallen met zijn acteerprestatie, maar het ingenieus gefilmde spektakel en de weergaloze effecten maken dat meer dan goed. Hersenen op nul en genieten maar!

9. The Great Gatsby
Geregisseerd door Baz Luhrmann, met o.a. Leonardo DiCaprio, Carey Mulligan, Tobey Maguire, Joel Edgerton, Jason Clarke…

Regisseur Baz Luhrmann nam een behoorlijk risico door F. Scott Fitzgerald’s literair meesterwerk te herwerken tot een eigentijds drama met hypermoderne visuals een soundtrack van Jay-Z die je bijna letterlijk omver blaast. De film steeg echter moeiteloos uit boven mijn bijzonder matige verwachtingen en mag je wat mij betreft alvast classificeren als een hedendaagse klassieker. Is het trouwens niet schandalig dat Leonardo DiCaprio nog steeds geen Oscar te pakken heeft? In The Great Gatsby toont hij met een verbluffende acteerprestatie nog maar eens dat hij met hoofd en schouders boven het gros van zijn Hollywood-collega’s uitsteekt. Hij krijgt hiervoor meer dan degelijk weerwerk van de bevallige Carey Mulligan, een duivelse Joel Edgerton en een verrassend ingetogen Tobey Maguire. Laat je vooroordelen varen en geef deze film een kans!

8. Zero Dark Thirty
Geregisseerd door Kathryn Bigelow, met o.a. Jessica Chastain, Jason Clarke, Chris Pratt, Mark Strong, James Gandolfini…

Kathryn Bigelow verbaasde een paar jaar geleden vriend en vijand toen haar oorlogsfilm The Hurt Locker de Oscar voor beste film wist weg te kapen van publieksfavoriet Avatar, nota bene een film van haar ex-man James Cameron. Met Zero Dark Thirty gaat Bigelow alvast verder op dat elan, met een kurkdroge reconstructie van de jacht op Osama Bin Laden. De blikvangers zijn de doorleefde vertolking van Jessica Chastain – die terecht genomineerd werd voor een Oscar – en een ongelooflijk spannende weergave van de eigenlijke operatie waarbij de opperterrorist getrakteerd werd op een extra verluchtingsgat in het voorhoofd. De film kan soms wat fragmentarisch overkomen, maar levert vooral een realistisch portret af van een vrouw die twaalf jaar van haar leven spendeerde aan wat op het eerste zicht een onmogelijke opdracht leek. Een ode aan het doorzettingsvermogen.

7. Silver Linings Playbook
Geregisseerd door David O. Russell, met o.a. Bradley Cooper, Jennifer Lawrence, Robert De Niro, Jacki Weaver, Christ Tucker…

Bradley Cooper en Jennifer Lawrence zijn de voorbije jaren uitgegroeid tot onvervalste wereldsterren en tonen in deze film dat deze nieuwverworven status volkomen terecht is. Beide acteurs kruipen in de huid van twee personages met bipolaire stoornissen die tegen wil en dank op elkaar verliefd worden. Het verhaal balanceert weliswaar op het randje van cliché – zo tovert David O. Russell een danscompetitie uit zijn hoge hoed – maar is mede door het fantastische acteerwerk zo vertederend dat je daar geen moment om zal malen. De chemie tussen Cooper en Lawrence is onvoorstelbaar, waardoor hun romance erg geloofwaardig overkomt. Let ook op Robert De Niro, die na “komische” rollen in gedrochten als Little Fockers eindelijk nog eens toont wat voor een briljant acteur hij is. De perfect mix van humor en drama zorgt ervoor dat niemand onbewogen de zaal verlaat.

6. Prisoners
Geregisseerd door Denis Villeneuve, met o.a. Hugh Jackman, Jake Gyllenhaal, Viola Davis, Terrence Howard, Maria Bello…

Na het kijken van de trailer voor Prisoners vreesde ik reeds te veel te weten over het plot van deze film. Niets is echter minder waar. Dit twee uur en een half durende politiedrama zit zo stampvol met verhaalelementen dat de vrijgegeven details in de trailer samen nog niet de helft van de eigenlijke film uitmaken. Prisoners vertelt het verhaal van de zoektocht naar twee op verdachte wijze verdwenen kinderen, waarbij zowel de ouders als de dienstdoende rechercheur naarmate ze wanhopiger worden op steeds extremere wijze te werk gaan. Het plot is vergezocht, maar heerlijk naargeestig en komt in de door Villeneuve bijzonder duister geschetste werkelijkheid erg goed tot zijn recht. Hugh Jackman en Jake Gyllenhaal leveren sublieme vertolkingen af en zorgen ervoor dat je als kijker niet anders kan dan jezelf de vraag stellen: wat zou ik doen in dat soort situatie? Een meedogenloze aanrader!

5. Lincoln
Geregisseerd door Steven Spielberg, met o.a. Daniel Day Lewis, Sally Field, Tommy Lee Jones, Joseph Gordon-Levitt, James Spader…

Drie woorden: Daniel. Day. Lewis. Dat zou op zich al moeten volstaan om te beargumenteren waarom Lincoln een plaatsje in deze top tien opeist. De ster die voor zijn rollen in My Left Foot en There Will Be Blood een Oscar kreeg, maar verder ook schitterde in films als The Last of the Mohicans en Gangs of New York, kruipt zodanig in de huid van zijn personages dat hij zowaar een volledige transformatie ondergaat. Voor de rol van Abraham Lincoln veranderde hij onder andere van stemtimbre en wilde hij maandenlang aangesproken worden als “Mr. President”. Dit levert opnieuw een geniale vertolking op, waarvoor Lewis nog maar eens in de prijzen viel. De strakke regie van Steven Spielberg, het fantastische script van Tony Kushner en de fabelachtige muziek van John Williams (die man levert zelfs in zijn slaap nog een geniale soundtrack af) maken het haast perfecte plaatje af.

4. Only God Forgives
Geregisseerd door Nicolas Winding Refn, met o.a. Ryan Gosling, Kristin Scott Thomas, Vithaya Pansringarm, Ratha Phongam, Tom Burke…

Only God Forgives is geen makkelijk verteerbare film. Het verhaal over een reeks bloederige afrekeningen in het nachtleven van Thailand is doordrenkt met duistere symboliek en moet het vooral hebben van de ingetogen, haast stomme vertolkingen van haar hoofdrolspelers. Nicolas Winding Refn en Ryan Gosling leverden twee jaar geleden met Drive reeds een prachtfilm af, maar pakken nu uit met minder toegankelijke cinema. Traag, weloverwogen en vooral bijzonder mooi in beeld gezet; Only God Forgives laat zich nog het beste omschrijven als een bewegend kunstwerk, waarin Winding Refn naar hartenlust met licht en duisternis speelt. De film is bij vlagen heerlijk bizar (de karaoke scènes) en schokt op andere momenten met zijn onverbloemde gewelddadigheid (de afrekening met de haarpinnen), maar is diep van binnen een emotioneel verhaal over een mislukte moeder-zoon relatie. Topper!

3. The Conjuring
Geregisseerd door James Wan, met Patrick Wilson, Vera Farmiga, Lili Taylor, Ron Livingston, Hayley McFarland…

Om de lay-out van het artikel te behouden, heb ik ook hieronder de trailer voor The Conjuring neergezet. Doe jezelf echter een plezier en bekijk hem niet, aangezien een aantal geweldige scènes en schrikmomenten reeds vrijgegeven worden. Neem van mij aan dat The Conjuring een kijkbeurt zeker waard is. De film is niet alleen met voorsprong de beste horrorfilm van het jaar, maar pakt ook uit met sterk acteerwerk van onder andere Lili Taylor en de altijd zeer degelijke Patrick Wilson. James Wan toont twee jaar na Insidious opnieuw dat hij perfect weet hoe je een geslaagde spookhuisfilm in elkaar steekt. Langgerekte, zenuwslopende shots, inventief opgebouwde jumpscares en een soundtrack die je zo al de stuipen op het lijf jaagt… The Conjuring heeft het allemaal en zakt bovendien zoals zoveel soortgelijke films eens niet als een kaartenhuis in elkaar naar het einde toe. Niet voor mensen met een zwak hart!

2. Gravity
Geregisseerd door Alfonso Cuarón, met Sandra Bullock, George Clooney en Ed Harris.

Alfonso Cuarón – wij kennen hem vooral als de regisseur van Harry Potter and the Prisoner of Azkaban (meteen ook de beste Harry Potter film), maar hij is onder andere ook verantwoordelijk voor het meesterlijke Children of Men – heeft zichzelf met Gravity overtroffen. Wat een verbluffend staaltje film maken, zeg! Eindelijk ook eens een 3D-film waarbij de 3D geen afbreuk doet aan de ervaring, maar er juist iets aan toevoegt. Ongelooflijke straf camerawerk, geweldige vertolkingen van Sandra Bullock en George Clooney, en visuele effecten waar je van achterover valt… dát is Gravity in een notendop. Schrik niet als je plots het gevoel hebt dat je de adem afgesneden wordt en je je echt in de ruimte bevindt, zo goed ziet het eruit. Wie Gravity nog niet gezien hebt, haast zich best naar de dichtstbijzijnde bioscoop, want deze film komt niet tot zijn recht op een TV-scherm.

1. The Place Beyond The Pines
Geregisseerd door Derek Cianfrance, met Ryan Gosling, Bradley Cooper, Dane DeHaan, Eva Mendes, Ray Liotta…

Dit is hem dan, mijn favoriete film van het afgelopen jaar. The Place Beyond The Pines vertelt drie aparte verhalen die met elkaar verbonden zijn en elk een eigen stijl met zich meebrengen. In het eerste deel van de film zien we hoe Ryan Gosling met enkele gewaagde en verbluffend gefilmde bankovervallen wanhopig probeert zijn zoon te onderhouden. Deze verhaallijn gaat naadloos over in een razend spannend hoofdstuk waarin Bradley Cooper als eerlijke agent zijn corrupte collega’s erbij probeert te lappen. Het derde deel laat ik jullie zelf ervaren, maar neem van mij aan dat het meer dan de moeite waard is. Geweldig camerawerk, acteerprestaties van de bovenste plank en een hypnotiserende soundtrack zijn de voornaamste ingrediënten van dit onvervalste meesterwerk. Het zou me verbazen als deze film niet op zijn minst vernoemd wordt op de komende Oscars, al weet je met de Academy natuurlijk nooit.

Zo’n top tien samenstellen was ook dit jaar niet gemakkelijk. Je moet steevast enkele toppers overboord gooien en lang niet iedereen zal het eens zijn met jouw keuze. Hieronder enkele titels die het net niet haalden, maar dus wel erg de moeite waard zijn:

Django Unchained – Tarantino pur sang. Een vrijgevochten Jamie Foxx neemt het samen met tandarts-premiejager Christoph Waltz op tegen de Amerikaanse slavenhandel en dat levert onvervalste topcinema op. “I love the way you die, boy.”
The Master – Joaquin Phoenix en Philip Seymour Hoffman zorgen met indrukwekkende acteerprestaties voor een onvergetelijke kijkervaring, die door de niet-aflatende focus op het duistere karakter van het hoofdpersonage echter wat aan kijkbaarheid moet inboeten.
Flight – Denzel Washington zorgt voor een beklemmende vertolking van een alcoholische piloot die een duizelingwekkende crash op zijn geweten heeft. Een erg aangrijpende film met de meest overtuigende vliegtuigramp die wij ooit op het witte doek gezien hebben.
Captain Phillips – Tom Hanks toont nog maar eens waarom hij thuis reeds enkele Oscars op zijn kast heeft staan. Regisseur Paul Greengrass levert een überrealistische en diepmenselijke reconstructie van de feiten af, dat na afloop nog uren nazindert.
The Hobbit: The Desolation of Smaug – Nog steeds een CGI-festijn dat nauwelijks tot aan de knieën van deLord of the Rings trilogie komt, maar wel een enorme verbetering op zijn voorganger. Oh, en de draak Smaug zorgt voor een visuele kick om U tegen te zeggen.

We hebben de beste films gehad, maar waren dit jaar ook erg teleurgesteld in bepaalde bioscoopervaringen. Hieronder enkele films waar ik persoonlijk veel meer van verwacht had:

Elysium – Na het onvoorstelbaar knappe District 9 had ik meer verwacht van Neill Blomkamp’s tweede langspeelfilm, die mij echter met zijn opeenvolging van bombastische actiescènes en te nadrukkelijk aanwezige boodschap nooit echt wist te boeien.
Man of Steel – Het zogenaamde begin van DC’s langverwachte antwoord op Marvels cinema-universumontaardde na een veelbelovende start in een beter gefilmde Michael Bay-kloon. Het personage van Superman wordt op geen enkel moment eer aangedaan.

Zo, tot zover deze terugblik op de films die het voorbije jaar op het witte doek te zien waren. Ben je het eens met onze lijst? Laat het hieronder even weten en voel je vooral vrij om je eigen lijstje te vereeuwigen in de commentaarsectie.