Review: Until Dawn – Het concept van de slasher film is zo oud als de straat en ook nog eens bedrieglijk simpel: je zet een handvol op seks beluste tieners op een afgelegen locatie en laat er een moordlustige maniak op los die ze vervolgens één voor één richting het hiernamaals jaagt. Voorbeelden genoeg: Jason (en zijn moeder) hakten in de Friday the 13th franchise jongeren naar het hiernamaals met een machete, Michael Myers deed het in de Halloween films met een uit de kluiten gewassen keukenmes en de freak in I Know What You Did Last Summer slicete en dicete erop los met een vishaak. Eerbetonen als Scream en Cabin In The Woods haalden dan weer hun strepen door de clichés van het genre op de korrel te nemen. Met Until Dawn hebben we nu eindelijk ook een volwaardige slashergame in de winkelrekken en die legt de lat meteen enorm hoog.

Acht tieners, een verlaten berghut… Wat kan er mis gaan?

Wanneer een grap serieus uit de hand loopt, besluiten twee zusjes een sneeuwstorm op een bergflank te trotseren. Het tweetal verdwijnt tussen de door de winter wit geschilderde bomen en wordt nooit meer teruggezien. Een jaar later komen hun vrienden – de verantwoordelijken voor de misselijkmakende grap die het hele gebeuren in gang heeft gezet – opnieuw samen in de berghut waar het allemaal begon, in een poging om het trauma te verwerken. Al van bij hun aankomst wordt duidelijk dat wat een deugddoende vakantie had moeten worden enkel kan eindigen in een hoop gegil en bloedvergieten. De berghut is enkel via een roestige kabelbaan bereikbaar, de elektriciteit laat het afweten en enkele inventieve camerastandpunten tonen aan dat iets of iemand de tieners gadeslaat. Het zijn tekenen aan de wand voor elke zichzelf respecterende horrorfan en het duurt dan ook niet lang vooraleer het eerste slachtoffer valt.

Het verbaast je misschien, maar Until Dawn zit een stuk intelligenter in elkaar dan je van een game in dit genre zou verwachten. Ontwikkelaar Supermassive Games strooit lustig hints in het rond die een tipje van de sluier oplichten over de ware dreiging die rondwaart op de bergflank, maar blijft zo vaag dat de puzzelstukjes nooit het totaalbeeld weergeven voor dat ook effectief de bedoeling is. Uiteraard zit het verhaal van Until Dawn vol met de foute dialogen, domme beslissingen en tenenkrullende clichés die in elke slasher film hun opwachting maken, maar de ontwikkelaar gebruikt deze onderdelen om de speler meerdere keren op het verkeerde been te zetten. Sommige plotwendingen zie je misschien van tevoren aankomen en de laatste act is wat minder sterk dan de voorgaande, maar dat doet eigenlijk weinig afbreuk aan de ervaring. Until Dawn voelt aan als een frisse wind in het genre die je als fan absoluut niet mag overslaan.

Die verrekte vlinders…

Je hebt het in de trailers en previews hoogstwaarschijnlijk al wel zien voorbijkomen, maar Supermassive Games heeft zich voor Until Dawn laten inspireren door de ‘butterfly effect’ theorie. Deze stelt, zoals een personage je in het eerste hoofdstuk van de game doodleuk vertelt, dat een op het eerste zicht onbeduidende gebeurtenis op termijn enorme gevolgen kan hebben. Een vlinder flappert in Azië met zijn vleugels en een maand later verwoest in Amerika een nietsontziende orkaan alles op zijn pad. Het klinkt vergezocht, maar het is best intrigerend wanneer je erover begint na te denken en iedereen die de Final Destination films gezien heeft, weet dat je met een dergelijk concept erg veel kanten uit kan. Elke actie die je uitvoert, kan in potentie je leven veranderen. Als je een paar jaar geleden een andere kant was uitgegaan, had je je vrienden misschien nooit ontmoet. Of was je aangereden geweest door een tientonner.

Supermassive Games neemt deze theorie en laat zich vervolgens volledig gaan. In deze horrorgame heb jij als speler de touwtjes stevig in handen, al besef je dit vaak zelf niet. Alle personages kunnen het spel overleven of op uiterst pijnlijke wijze het loodje leggen en wanneer dat laatste gebeurt, heb je het enkel en alleen aan jezelf te danken. Alles wat je doet en zegt, kan iemands redding of juist voortijdige einde betekenen in een later stadium en de manier waarop je het lot van een personage al in het eerste uur kan bezegelen, sloeg ons meermaals met verstomming. Beslissingen dragen zo logischerwijs een stuk meer gewicht dan in de doorsnee Telltale game. Geef je de flare gun aan Matt of Emily? Laat je Chris op een eekhoorn schieten om indruk te maken op Sam, of opteer je toch maar voor de schietschijf? Niets doen is uiteraard ook een optie. Denk goed na vooraleer je de knoop doorhakt, maar verlies nooit de tijd uit het oog.

Heavy Rain? Ha!

Laat niemand je iets anders wijsmaken; Until Dawn is een interactieve film pur sang en is wat de eigenlijke gameplay betreft redelijk beperkt. Een vergelijking met Heavy Rain – de thriller van David Cage die een aantal jaren geleden behoorlijk wat stof deed opwaaien – kan dan ook niet uitblijven en deze eindigt onmiskenbaar in het voordeel van Until Dawn. Supermassive Games heeft zich duidelijk laten inspireren door het werk van David Cage, maar waar Heavy Rain zijn eigen regels amper volgde en zo niet anders kon dan teleurstellen, tilt Until Dawn het concept naar atmosferische hoogten. Beide games zitten stampvol Quick Time Events, maar waar je in Heavy Rain al verdomd veel moeite moest doen om het loodje te leggen – in die game regende (haha) het zowaar tweede kansen na het missen van QTE’s – betekenen goede reflexen in Until Dawn vaker wel dan niet het verschil tussen leven en dood. Goed opletten is essentieel.

Het helpt ook dat je in Until Dawn eigenlijk niet kan valsspelen. In Heavy Rain kon je altijd stiekem het voorgaande hoofdstuk herspelen als je niet tevreden was met de afloop, maar Until Dawn savet na elke keuze die je maakt en biedt je pas na de aftiteling de mogelijkheid om bepaalde stukken opnieuw aan te snijden. Dit betekent dat je de hele game lang als het ware op je tenen loopt en dat komt de spanning alleen maar ten goede. Uiteraard zijn er ook momenten waarop je niet echt in gevaar bent, maar naarmate Until Dawn vordert, wordt het steeds moeilijker om die stukken te onderscheiden van de scènes waarin één misstap wél een enkeltje hiernamaals oplevert. Naast QTE’s rust de gameplay in zowel Heavy Rain als Until Dawn ook nog op een andere pijler: exploreren. Opnieuw laat Until Dawn zijn inspiratiebron hier ver achter zich, met dank aan een intuïtieve besturing en een aantal niet te onderschatten beloningen.

In deze game geen geklooi met de schouderknoppen om je personage te laten rondlopen; de joystick neemt die functie over en doet dat met glans. Uiteraard zijn er momenten waarop de vaste camera voor irritatie of onbedoelde hilariteit zorgt, maar die scènes zijn op één hand te tellen en bovendien zorgen de vaak suggestieve camerastandpunten voor een onmiskenbaar gevoel van dreiging. Exploreren zelf heeft dan weer een aantal voordelen waar je zeker gebruik van zult willen maken. Eerder had ik het al over de hints die Supermassive Games in het spel verborgen heeft. Naast dat soort aanwijzingen die het verhaal in een ander licht plaatsen, vind je her en der in de levels ook totems terug, die je een glimp laten zien van een mogelijk moment in de toekomst. Deze visioenen kan je gebruiken om later in de game bepaalde situaties tot stand te laten komen of zelfs op het nippertje aan een gruwelijke dood te ontsnappen.

You have to care…

Het helpt ook dat Until Dawn er bij vlagen werkelijk fenomenaal uitziet. De bergflank met bijbehorende verlaten gebouwen, onheilspellende tunnels en duistere naaldbossen ademt die kenmerkende sfeer uit die op Halloween steevast voor kriebels in de buik zorgt. Perfect is het niet; bepaalde fragmenten zijn ietwat wazig en wie de omgeving van dichtbij onderzoekt, zal eveneens een paar oneffenheden opmerken. Dit soort minpuntjes vegen we echter met alle plezier onder het tapijt wanneer we een blik werpen op de personages, die bijzonder natuurgetrouw weergegeven zijn en als twee druppels water lijken op de acteurs en actrices die hen in het leven geroepen hebben. Het acteerwerk is trouwens echt van de bovenste plank, met glansprestaties van bekende sterren als Hayden Panettiere (Heroes), Peter Stormare (Prison Break), Brett Dalton (Agents of S.H.I.E.L.D.) en Rami Malek (The Pacific, Mr. Robot).

De acteurs storten zich met hart en ziel in hun rollen en worden hierbij bijgestaan door een stevig script en personages die zoveel meer zijn dan de bordkartonnen stereotypen waarvoor ze aanvankelijk worden uitgemaakt. Elk personage heeft een duidelijk identificeerbare persoonlijkheid, die ervoor zorgt dat je al snel meeleeft met bepaalde individuen. Bijgevolg geef je er echt iets om wanneer iemand van de groep op onfortuinlijke wijze aan zijn of haar einde komt. Sta me toe om even Noah te citeren, die in de recente Scream TV-reeks (die best de moeite waard is, trouwens) uitlegt hoe belangrijk herkenbare personages zijn in een slasherfilm: “You have to care […]. You root for them. You love them. So when they are brutally murdered, it hurts.” Supermassive Games kent deze gouden regel en verliest hem nooit uit het oog.

Conclusie

Je bent zo’n acht uur bezig met Until Dawn vooraleer je de aftiteling ziet verschijnen en de tientallen keuzes die je in de loop van de game maakt, zorgen ervoor dat geen enkele playthrough hetzelfde hoeft te zijn. Met voorkennis ga je immers andere paden bewandelen en nieuwe routes uitproberen, gewoon om te kijken in hoeverre Supermassive Games nou echt gebruik maakt van dat ‘butterfly effect’. En waar eerdere zogenaamde ‘interactieve films’ steevast teleurstellen wanneer je gaat testen in hoeverre je keuzes nu echt het verschil maken, blinkt Until Dawn uit in een soort angstaanjagende willekeur, het vermogen om de teugels los te laten en de speler de gevolgen te laten dragen van zijn of haar beslissingen, verhaal be damned. Reken maar dat je zult terugkeren naar deze heerlijk menselijke personages en hun bloederige beslommeringen. Deze game houdt je bezig tot de dageraad… en lang daarna.

Pluspunten

  • Verhaal boeit van begin tot einde
  • Interessante personages ondersteund door sterk acteerwerk
  • Keuzes die effectief verregaande gevolgen hebben
  • Geen twee playthroughs hetzelfde
  • Prachtige graphics
  • Heerlijke ode aan de slasherfilm

Minpunten

  • Gameplay beetje beperkt
  • Grafisch soms wat wazig