BioShockLogo
Gespeeld: BioShock The Collection – Weinig virtuele werelden spreken zozeer tot de verbeelding dat ze je, elke keer je ze bezoekt, weer aan de grond nagelen. De BioShock games – jawel, alle drie, inclusief het tegenwoordig een beetje stiefmoederlijk behandelde tweede deel – slagen daar in. Wanneer ik die vuurtoren betreedt, ongeacht of het nu de eerste of de tiende keer is, voel ik een vorm van verwondering die ik niet meer gevoeld heb sinds ik voor de eerste keer een Harry Potter boek opende. Het maakt daarbij niet uit of ik op het punt sta om de diepten van de oceaan te verkennen of juist hogere sferen op te zoeken; of ik op pad ga als bijzonder kwetsbare ziel in een wereld waar het gevaar om elke hoek ligt of als zwaar bepantserde moordmachine die onhoudbaar richting einddoel raast. De BioShock franchise is tijdloos. There. I said it. I meant it.

Nu al een aanrader

Sta me toe even enkele stappen terug te zetten en mezelf te corrigeren. Vorige week publiceerde ik op PSX-Sense een preview van de Call of Duty 4: Modern Warfare Remaster en verkondigde ik zonder blikken of blozen dat die heruitgave per uitzondering wél te rechtvaardigen was. Eenmalig, zei ik. Wel, ik had het bij het verkeerde eind. En als “tweemalig” een woord was, had ik het gerust daarbij willen laten. Voor BioShock maak ik immers met plezier opnieuw een uitzondering, omdat – naar mijn bescheiden mening – iedereen én zijn grootmoeder deze titels gespeeld zou moeten hebben. Ken Levine en zijn team van onverschrokken pioniers hebben met deze spirituele opvolgers van het klassieke System Shock zichzelf en half de videogame industrie ruimschoots overtroffen. En de games staan nu nog altijd als een huis.

BioShock1

Verhaalvertelling 2.0

Zijn de BioShock games foutloos? Nou, neen… niets is perfect. Maar wat deze games zo schaamteloos boven de onmiddellijke concurrentie uit tilt, zijn de verhalen die verteld worden en de buitengewone locaties waarin ze plaatsvinden. Ik overloop even voor wie de games om de één of andere reden nooit onder de loep genomen heeft. BioShock begint met een vliegtuigcrash in het midden van de Atlantische Oceaan. Jij bent de enige overlevende en zwemt panisch naar een mysterieuze vuurtoren die schijnbaar uit het niets opdoemt. Binnen vind je een mysterieuze duikboot, die je naar Rapture brengt, een enorme stad op de bodem van de oceaan. Hier zwaait de megalomane Andrew Ryan op bikkelharde wijze de plak en voor je weet wat je overkomt, word je meegesleurd in een burgeroorlog van epische proporties.

Een eindeloos aantal bloederige confrontaties en misschien wel de beste plottwist ooit in de geschiedenis van videogames – laat die misschien maar vallen, trouwens – later, heb je het avontuur van je leven achter de rug. BioShock 2 stuurt je terug de dieperik in en stelt enkel teleur in een onmiddellijke vergelijking met zijn immense voorganger. Dit keer speel je een Big Daddy, een zwaar bepantserde goliath met een uit de kluiten gewassen drilboor die achter zijn gekidnapte surrogaat-dochtertje aanzit. Beide games brengen je morele dilemma’s à volonté, confronteren je met filosofieën die radicaal tegen elkaar in gaan en laten je nadenken over de mens en zijn plaats in de wereld. Ziezo, daar heb je het. Loodzwaar materiaal in een videogame? De BioShock games bewezen zo maar even schaamteloos dat het mogelijk is.

BioShock2

BioShock Infinite zocht het letterlijk én figuurlijk een trapje hoger. Dit keer werd je vanuit een vuurtoren loodrecht de stratosfeer in gelanceerd, naar Columbia, een stad die letterlijk in de wolken zweeft. Rapture was een teloor gegane utopie, maar Columbia is bij je aankomst nog in volle bloei, wat betekent dat je zelf een rol mag gaan spelen in de plaatselijke apocalypse. Jij speelt Booker DeWitt, een man die zijn schuldenberg probeert af te lossen door een louche klus aan te nemen. Wat volgt, is een neerwaartse spiraal van buitensporig geweld, wanneer nietsontziende opstanden, onaards geklooi met metafysica en één van de beste vrouwelijke videogame personages ooit onzacht met elkaar in aanraking komen. Verhaalvertelling 2.0? Vraag het maar aan Ken Levine, die man weet als geen ander waar hij mee bezig is.

Afspraak met een oude vriend

Op de gamescom kreeg ik een halfuurtje de tijd om even in de drie titels te duiken. Het spreekt voor zich dat dit veel te weinig is om een volledige indruk te geven, maar gelukkig ken ik de games in deze collectie als mijn eigen achtertuin. Wat onmiddellijk opvalt wanneer ik in Fort Frolic – één van de meest legendarische levels uit de eerste BioShock – duik, is hoe haarscherp alles eruit ziet. Deze plastische ingreep mag gezien worden, iets dat ook voor het tweede deel geldt. De verschillen in BioShock Infinite zijn verwaarloosbaar – meer nog: de NPC’s zien er van dichtbij nog altijd uit alsof ze van leer gemaakt zijn – maar Columbia sprankelt nog steeds in het ongefilterde zonlicht alsof de game gisteren uitgekomen is. Ik weet onmiddellijk weer waarom ik verliefd werd op deze reeks en dat is een aangename reünie.

BioShock3

Aan de gameplay werd wijselijk niets veranderd, al moet ik daar meteen aan toevoegen dat ze dat misschien beter wel hadden gedaan. Het wisselen tussen traditionele schietijzers en de bijzondere krachten die in het BioShock universum ‘plasmids’ heten, voelt nog altijd wat slungelig aan en is zwaar inferieur aan het in BioShock 2 geïntroduceerde dual wielden. Je merkt wel dat de gameplay op de tweede plaats kwam bij het in elkaar steken van de games. De omgevingen en de verhalen die daarin verteld worden, zijn immers veel belangrijker. Is de game daardoor slecht? Nou, neen. Alles werkt prima, maar wie Call of Duty op de bodem van de oceaan verwacht, zal van een kale reis terugkomen. Strategisch denken is de boodschap en het mirakel der gewenning zijn werk laten doen. Wat logger kan ook.

Voorlopige conclusie

Met BioShock: The Collection schaf je alles aan wat ooit onder de noemer van de franchise verschenen is. Concreet betekent dat uiteraard de drie hoofdgames, maar je krijgt er meteen ook alle DLC bij, waaronder het uitstekende Minerva’s Den van BioShock 2. Het ronduit briljante Burial At Sea – een uitbreiding voor BioShock Infinite in twee delen – is eveneens een must-play, aangezien hier Rapture en Columbia op ingenieuze wijze aan elkaar verbonden worden. Ik ga echter een slot aan deze tekst breien, voor ik helemaal als een PR-vertegenwoordiger van 2K Games ga klinken. BioShock: The Collection doet niets nieuws, maar voorziet wel één van ’s werelds knapst in elkaar stekende franchises van een nieuw likje verf en een overstap naar de huidige generatie consoles. Als je daar niet warm van wordt, weet ik het ook niet meer.