Column: Sterren van het Filmjaar – Deel 1 – Normaal gezien post ik (Matthias) elk jaar steevast een top 10 films en dit jaar is dat niet anders, al pak ik het nu iets anders aan. Dit keer krijg ik namelijk gezelschap van mijn collega Robin, die ook heel wat te vertellen heeft over de films die dit jaar onze bioscoopzalen gesierd hebben. Toen we onze top 10 aan het opstellen waren, hebben we echter gemerkt dat een bepaalde film voor een zekere tweestrijd zorgde. Deze hierop volgende discussie kan je hieronder lezen, met de gebruikelijke top 10 (mini-recensies inclusief) tussen de alinea’s door geplaatst. Dan moeten we je enkel nog waarschuwen voor intergalactische spoilers en melden dat wij ook maar mensen zijn. We zijn er net als jullie niet in geslaagd om alle films te bekijken die dit jaar uitkwamen en het zou dus kunnen dat een topper in het lijstje ontbreekt. Is dat het geval? Laat het ons dan gerust weten. Veel leesplezier!

Matthias: Dus hoe doen we dit? We benoemen elk enkele films die in onze persoonlijke top 10 thuishoren en kijken wat er gemeenschappelijk is?

Robin: Zolang Interstellar maar op één staat.

Matthias: Interstellar? Op één? Serieus?

Robin: Ja, als er één film dit jaar is die verdient op de eerste plaats te staan, is dat het laatste werk van Christopher Nolan wel.

Matthias: Méén je dat nu? Als er één film is, waarbij ik na het bekijken teleurgesteld de zaal verliet, is het Interstellar wel.

Robin: Teleurgesteld? Ik heb zelden een film gezien waarin ik zo werd meegesleurd in de ‘ervaring’.

Matthias: Ja, dat snap ik wel, maar ongeacht het visuele vertier kan je toch niet ontkennen dat Interstellar naar het einde toe keihard uit de bocht vliegt?

Robin: Uit de bocht vliegt? Ik vond het verre van uit de bocht vliegen, meer een meeslepend slot die de cirkel rondmaakt.

Matthias: Een cirkel die je van mijlenver ziet aankomen en die – als je even logisch nadenkt – echt nergens op slaat. Maar goed, we gaan een beetje te snel, denk ik. Want ik ben het wél met je eens als je stelt dat Interstellar een verbluffende bioscoopervaring is. Het is een film die je niet snel zal vergeten en die je bovendien – toch zeker in de eerste twee uur – meermaals uit je stoel blaast, zowel met zijn visuele pracht als met de manier waarop Nolan en co diepgaande wetenschappelijke theorieën overbrengen op het grote publiek. Misschien moeten we de film iets uitgebreider bespreken en dan kunnen we nog kijken wat we ermee doen?

Robin: Ja, dat lijkt me een goed idee.

10. THE LEGO MOVIE

Van Phil Lord en Christopher Miller, met o.a. Chris Pratt, Will Arnett, Elizabeth Banks, Charlie Day, Alison Brie…

Eigenlijk had dit nooit mogen werken. Verdorie, eigenlijk had dit nooit kúnnen werken. Na miskleunen als Battleship en de GI Joe films was een nieuwe op speelgoed gebaseerde film wel het laatste waar we op zaten te wachten, laat staan een bioscoopproductie die zijn mosterd gaat halen bij godbetert LEGO. En toch vallen alle puzzelstukjes – of in dit geval: LEGO-blokjes – netjes en met bijzonder veel schwung op de juist plaats. De volledig uit LEGO opgetrokken wereld is fabelachtig mooi, de personages worden perfect ziel ingeblazen door bekende acteurs als Chris Pratt en Will Arnett, en zelfs het verhaal mag er zijn, aangevoerd door een ronduit hilarische parodie op Batman. “Everything is awesome,” zingen de prettig gestoorde blokfiguurtjes uit volle borst. En de LEGO-film hoort daar vast en zeker ook bij. (Matthias Spapen)

Robin: We mogen de film niet tekort doen door het een bombastische bioscoopervaring te noemen. Interstellar is veel meer dan dat. In het eerste uur wordt pijnlijk duidelijk dat de Aarde zoals wij die nog kennen, niet meer bestaat. De mensheid raakt door haar voedsel heen en wordt gedwongen de koude en kille ruimte te verkennen. Het mooie vind ik aan het regiewerk en zeker ook de muziek hier dat ondanks de grotere vraagstukken, de problemen die gelden voor de complete mensheid en dat je daarnaast weet hoeveel spektakel er elk moment op je bord gaat vliegen, Nolan het voor elkaar krijgt een heel persoonlijk en emotioneel verhaal weet te vertellen tussen een vader en zijn kinderen. En dan moet ik meteen even een compliment geven aan Mackenzie Foy als de jonge Murph.

Matthias: Ja, je hebt een punt wat dat emotionele verhaal betreft, of toch zeker in het begin van de film. Ik wil daar wel meteen de kanttekening maken dat McConaughy’s personage – Cooper – schijnbaar alleen maar oog heeft voor zijn dochter en dat vond ik een beetje bizar. Het is altijd Murph dit en Murph dat, terwijl hij ervan uit gaat dat het met zijn zoon sowieso wel in orde zal komen – iets dat toch dik tegenvalt als je in het achterhoofd houdt dat zijn zoon naar het einde van de film toe verandert in een redneck die zijn land boven zijn gezin stelt. Hier stel ik me toch wel wat vragen bij. Op het gebied van karaktertekening en -invulling is de film dus zeker niet zonder gebreken, al begrijp ik dat je hier tussen alle grandeur en intergalactische pracht door los overheen ziet.

9. THE GRAND BUDAPEST HOTEL

Van Wes Anderson, met o.a. Ralph Fiennes, Edward Norton, Adrien Brody, Willem Dafoe, F. Murray Abraham…

Een sterrencast waar je U tegen zegt, bijzonder leuke humor, sprookjesachtige decors en een ingenieus verhaal zijn zomaar wat elementen uit The Grand Budapest Hotel van regisseur Wes Anderson. De film speelt zich af in de fictieve republiek van Zubrowka, waar een groot hotel staat onder toeziend oog van Gustave H. (Ralph Fiennes). Omdat Gustave’s behulpzaamheid geen grenzen kent, zeker niet als het blonde vrouwen zijn, raakt hij samen met zijn trouwe vriend en lobbyjongen Zero Moustafa verwikkeld in een duister moordcomplot. Qua verhaal laten we het daar even bij, omdat de film zo ontzettend leuk in elkaar gezet is met allerlei interessante verloopjes. Zoals we van Anderson gewend zijn, heeft alles een bijna magische uitstraling en komen er veel personages en locaties voorbij, zonder dat je ooit de draad kwijtraakt. Verfrissend, en zeker een film om meerdere keren te zien. (Robin Fransz)

MacKenzie Foy vond ik ook heel sterk trouwens. Ze speelde wat mij betreft haar oudere co-ster Jessica Chastain – ook niet van de minste, maar in deze film naar mijn mening niet echt overtuigend – van het scherm en dat is een groot compliment. Ook petje af voor de relatief subtiele manier waarop Nolan de nakende ondergang van de mensheid in beeld brengt. Knap.

Robin: Ik vind het zelf helemaal niet vreemd dat Cooper vooral oog heeft voor Murph. Al vrij snel in de film kom je er achter dat Cooper een personage is dat enkel en alleen vooruit denkt en ook nog eens bijzonder intelligent is. Hij twijfelt er bijvoorbeeld nauwelijks over om zijn complete huis en haard achter te laten om de mensheid te redden. Ook tijdens zijn avontuur heeft hij er niet al te veel moeite mee dat er slachtoffers vallen tijdens deze odyssee. Ik denk dat hij veel van zichzelf herkent in Murph. Zijn zoon daarentegen is maar gemiddeld intelligent en wordt opgeleid tot boer, hardly the great picture. En wat betreft MacKenzie Foy, ben ik het helemaal met je eens! Maar goed, over het begin zijn we het dus eens, behalve de kanttekening. Wat vond je voor de rest van de ruimtereis en alle perikelen die Cooper en zijn team moeten doorstaan?

Matthias: Hmm, vergeet niet dat Coopers zoon eigenlijk ingenieur wilde worden en dat zowel het kind als zijn vader zijn verwachtingen heeft moeten bijstellen, juist omdat de aarde geen ingenieurs meer nodig had. En stellen dat Murph de liefde van haar vader op de één of andere manier meer verdiende dan haar broer omdat ze intelligenter was, vind ik ook een beetje kort door de bocht. Ik denk eigenlijk – en ik besef dat ik hier misschien wat over de schreef ga – dat Nolan en zijn schrijvers naar het einde toe geen echte rol van betekenis meer hadden voor de zoon, waardoor deze letterlijk en figuurlijk in de vergetelheid raakt.

8. WELP

Van Jonas Govaerts, met o.a. Maurice Luijten, Evelien Bosmans, Titus De Voogdt, Stef Aerts, Gill Eeckelaert…

Op het einde van het jaar is een beetje chauvinisme wel op zijn plaats, niet? Al durf ik eigenlijk wel stellen dat deze Belgische horrorfilm ook zonder zijn Vlaamse afkomst een plaatsje in deze top 10 zou hebben veroverd. Jonas Govaerts levert met zijn debuut namelijk een ijzersterke slasherflick af, die de tonnen Amerikaanse griezelbrol die Hollywood de afgelopen jaren op ons heeft afgestuurd schaamteloos het nakijken geeft. Als visitekaartje kan Welp dan ook tellen: sfeervol in beeld gebracht door een director of photography met een overschot aan talent, vol overgave geacteerd door een jonge cast én begenadigd met een reeks inventieve kills waar je de kriebels van krijgt. Voeg daar een onvoorspelbare tweede act en slechterik Kai – nú al een icoon van de Vlaamse cinema – aan toe en je weet het wel. Ga dit zien! (Matthias Spapen)

Wat de ruimtereis zelf betreft, heb ik niets dan lovende woorden. Op visueel vlak is Interstellar een héérlijke ervaring, die je van het ene onvervalste wauw-moment naar het andere sleurt. Saturnus! Dat wormgat! Die golven! Die bevroren wolken! Dat zwarte gat! Hemels gewoon. Begeleid door een soundtrack die je uit je zetel blaast zonder ooit overdreven bombastisch te keer te gaan. Ik durf te stellen dat Hans Zimmers werk hier dé reden is dat fragmenten als de docking scene de geschiedenis in zullen gaan als iconische momenten in het sciencefiction genre. Het haar op mijn armen ging verdorie op een gegeven moment rechtop staan. Ongezien, al is “ongehoord” hier misschien een beter woord.

Robin: Tsja, ik geef je wel gelijk wat betreft dat de zoon – die overigens Tom heet – geleidelijk aan wel echt uit beeld verdwijnt. Wat betreft de ruimtereis kan ik niet anders dan bevestigen wat je hier zegt. Hier wil ik ook meteen bij zeggen dat de soundtrack gecomponeerd is met behulp van slechts één A4’tje waarop Nolan tegen Zimmer verteld wat voor soort begeleidende muziek hij wilde hebben. Ik zou er een moord voor doen om te weten wat er op dat A4’tje heeft gestaan, want ik heb zelden een muziekstuk gehoord dat zó verschrikkelijk goed bij een film past. Verder qua ruimtereis moeten we hier ook Kip Thorne even in de spotlight zetten, de theoretisch natuurkundige die meewerkte aan de film. Samen met de creatieve geest van Nolan en het Double Negative visual effects team is er een universum gecreëerd die zijn gelijke niet kent. Zoals je al zegt, er zitten een aantal scènes in die Stanley Kubrick zelfs de mond zou doen laten open vallen.

Matthias: Dat van dat A4’tje heb ik ook gelezen in het boekje dat bij de officiële soundtrack zat. Ik ben trouwens niet zo’n grote fan van soundtracks dat ik daar met regelmaat van de klok geld voor neerleg. In dit geval heb ik dat wél gedaan, dus dat drukt nog maar eens de bewondering uit die ik voor de heer Zimmer heb. Daarnaast is Interstellar sowieso een triomfantelijke verwezenlijking voor de wetenschap. Je kan alleen maar bewondering hebben voor de manier waarop Nolan erin slaagt om bijzonder complexe – en bovendien ook nog eens abstracte – wetenschappelijke theorieën aan een groot publiek te verkondigen zonder dat je er hoofdpijn van krijgt. Alleen al daarom zou iedereen Interstellar met de nodige lof moeten overstelpen. Die relativiteitstheorie! Mijn mond valt nog open als ik terugdenk aan die ene scène waarbij twee uur op de oppervlakte van een planeet met zware zwaartekracht gelijk staat aan drieëntwintig jaar (!) op onze aardbol.

7. BOYHOOD

Van Richard Linklater, met Ellar Coltrane, Ethan Hawke, Patricia Arquette, Lorelei Linklater, Libby Villari…

Ellar Coltrane speelt letterlijk de rol van zijn leven in Boyhood, een twaalfjarig project van regisseur en schrijver Richard Linklater. We zien de jonge Mason gedurende twee-en-een-half uur opgroeien van een snotneus tot een achttienjarige jongvolwassene met ambities en een eigen visie op de wereld. Een coming-of age verhaal zoals je er nog nooit eentje gezien hebt. Het script mag dan weinig spannends bevatten, het gaat bij deze bescheiden film met slechts een budget van 2,5 miljoen vooral om de ervaring. Zoals Ethan Hawke (vader van Mason) al zei in een interview: ‘Boyhood gaat over hoe je gevormd wordt tot de persoon die je bent vandaag de dag’. Naast al dat spektakel dat we hebben mogen aanschouwen dit jaar, is Boyhood een welkome afwisseling en ook nog eens één van de meest ambitieuze filmprojecten ooit. (Robin Fransz)

Als laatste puntje van dit deel wil ik graag nog een spirituele oproep doen aan de Academy om McConaughey alstublieft een Oscar te geven voor zijn acteerprestatie. Zelden iemand met zo’n overtuiging aan het werk gezien. De scène waarop hij erachter komt dat zijn kinderen plots volwassen geworden zijn… Mijn hart brak.

Robin: Ja, het mooie vind ik dat de film op momenten bijna een documentaire is zonder ergens echt vervelend te worden met alle wetenschap. Die scène was inderdaad hartverscheurend, sowieso vind ik McConaughey momenteel de beste mannelijke acteur die er rondloopt in Hollywood. Die man heeft zichzelf helemaal opnieuw uitgevonden. Hoe dan ook, om even bij de discussie te blijven, je lijkt wel ontzettend positief over deze film? Ik dacht dat ik degene was die met man en macht de goede punten eruit moest slepen, maar ik zit grotendeels mee te knikken met alles wat je neerpent. Waar gaat het dan mis volgens jou?

Matthias: Veel. Maar laten we dat bewaren voor het tweede deel.

6. CAPTAIN AMERICA: THE WINTER SOLDIER

Van de Russo Brothers, met o.a. Chris Evans, Scarlett Johanson, Samuel L. Jackson, Cobie Smulders, Emilie VanCamp, Anthony Mackie…

Na het ietwat onbevredigende Iron Man 3 en het relatief makke Thor: The Dark World waren alle ogen op de Star Spangled Man gericht om de tweede fase van Marvels Cinematic Universe leven in te blazen. En daar slaagt de film met glans in. De gebroeders Russo – voorheen vooral bekend van hun werk voor de sitcom Community en dus zeker geen voor de hand liggende keuze – bliezen menig bioscoopganger uit zijn stoel met enkele strakke en heerlijk kordaat in beeld gebrachte actiescènes, en pakten uit met een gedurfde verhaallijn die de kaarten van Marvels universum grondig door elkaar schudden. En dan hebben we het nog niet gehad over de sterk acterende sterrencast en over het feit dat de “hell yeah”-momenten al na één uur niet meer op beide handen te tellen zijn. Zonder meer een verfrissende superheldenfilm! (Matthias Spapen)

Wat kan je verwachten van deel 2? Een vurige discussie over de kracht van liefde en het mogelijke gebrek aan logica in Interstellar, alsook dé bekendmaking van de naar onze mening vijf beste films van het jaar. Hint: we trekken de ruimte in en schuwen daarvoor het grote geld niet. Tot dan!