Special: De Instant Game Collection van PlayStation Plus is niet meer wat het ooit was – PlayStation Plus werd ooit in het leven geroepen als premium service voor PlayStation Network gebruikers die meer wilden. Je diende maandelijks te betalen en hiervoor kreeg je trials, exclusieve demo’s, thema’s, online opslag en af en toe een gratis game. Door de jaren heen heeft de service zich ontwikkeld waardoor het vandaag de dag totaal anders is ten opzichte van hoe het ooit begon. Het draait om toegang tot het online gamen verkrijgen en het downloaden van maandelijks zes gratis games. Ook dat is echter veranderd en daarmee is PlayStation Plus niet meer wat het ooit was.

Een toegevoegde waarde

De reden om in het verleden een PlayStation Plus abonnement af te sluiten zat hem vooral in het feit dat je dan gratis games kreeg. Zolang je abonnee blijft heb je toegang tot de alsmaar groeiende bibliotheek van titels die ooit onder de Instant Game Collection vielen. Een uitstekende manier om tegen relatief lage kosten toch maandelijks nieuwe games te spelen. Dat concept is vandaag de dag nog steeds aan de orde, maar PlayStation Plus is tegenwoordig meer een verplichting dan dat het een extra aanvullende service is. Waarom? Het is namelijk verplicht om online te kunnen gamen op de PlayStation 4.

Dat is een keuze die Sony heeft gemaakt en waar de gemiddelde gamer zich weinig zorgen over maakt. Behalve, zolang de games die bij de Instant Game Collection updates zitten interessant blijven en dat is nu net een probleem aan het worden. Sony heeft de voorwaarden van het gebruik van het PlayStation Network aangepast door te stellen dat je ervoor moet betalen via PlayStation Plus. Daarmee rechtvaardigt Sony het voor zichzelf dat je online kunt gamen en dat moeten wij maar voor lief nemen. Gevoelsmatig bestaat echter vandaag de dag nog steeds het idee dat je het lidmaatschapsgeld voor PlayStation Plus betaalt voor de extra’s die het biedt.

Als je dan de voorwaarden aanpast en stelt dat de service tegelijk dient als betaalmodel voor online gamen, dan is het niet gek dat gamers daarover gaan klagen. Dat kan je gemakkelijk tegemoet komen door goede en/of gewilde games in de Instant Game Collection updates op te nemen. Dat is echter lang niet altijd het geval en het geklaag omtrent de games die je maandelijks krijgt neemt per maand toe. Ofwel, de consumenten beginnen ontevreden te raken en het argument dat je niet mag klagen, omdat het tevens dient als entree geld voor het PlayStation Network, dat gaat niet helemaal op gezien de geschiedenis.

PlayStation Plus moet een toegevoegde waarde zijn, want zo begon het ooit. Sony heeft het betaalmodel door de jaren heen van een andere vorm voorzien, wat op zich prima is. Het probleem is echter dat deze vorm zich de verkeerde kant op aan het ontwikkelen is, daar is de maandelijkse stortvloed aan kritiek getuige van. Dat gaf ook gelijk reden om eens in de afgelopen anderhalf jaar te duiken om te zien waar de voornaamste veranderingen in zitten. We richten ons dan puur op de Instant Game Collection games, aangezien dat voor 80% van de kritiek zorgt die we voorbij zien komen en die Sony te verduren krijgt.

Fors verschil tussen de PlayStation 3 en PlayStation 4

In de tijd van de PlayStation 3 werden we flink verwend met allerlei prachtige PlayStation 3 games. De ene topper na de andere kwam voorbij en dat leverde zelden gezeur op. Toen de PlayStation Vita geïntroduceerd werd kwam pas na enkele maanden de service ook naar de handheld. Sinds dat de service daarvoor beschikbaar is hebben we diverse mooie games gezien, waaronder een aantal titels die langdurig beschikbaar waren. Nu enkele jaren later is het aanbod voor de PlayStation Vita over het algemeen erg karig, want we hebben in heel 2015 slechts één first party topper voorbij zien komen en dat is Killzone: Mercenary.

Lang niet alle PlayStation Vita games waren slecht, maar het waren ook niet echt titels van de bovenste plank. Dat is echter niet geheel onlogisch, het aanbod van PlayStation Vita games is immers behoorlijk beperkt en dus is Sony al snel aangewezen op indies en/of Cross-buy games, zodat er in ieder geval iets is. De PlayStation 3 daarentegen, dat is nog altijd het meest interessante platform als het gaat om de grote games, want daarvan verschenen er in 2015 de meeste voor dat platform en tegelijkertijd de minste indies.

We hebben het hier dan over titels als Mass Effect 2, Dishonored, Dragon Age: Origins, Far Cry 3: Blood Dragon, God of War: Ascension, SSX en meer. Dat zijn titels die je ook voor de andere platformen zou verwachten. Nu is dat met de PlayStation Vita wat lastig, dus dat laten we voor wat het is. De PlayStation 4 daarentegen, die zou ook wel titels van dit kaliber kunnen gebruiken, maar helaas blijft dat maand na maand uit. Over de afgelopen periode is namelijk 60% van alle games afkomstig van onafhankelijke ontwikkelaars.

De overige 40% is van gerenommeerde studio’s, zoals ZEN Studios, Just Add Water, Double Fine en meer. Slechts een fractie van dit percentage is een volwaardige PlayStation 4 game en dat is opvallend. Ik heb ooit eens een artikel geschreven over hetzelfde onderwerp. Toen stipte ik aan dat de PlayStation 4 net uit was en dat er eerst een bibliotheek opgebouwd diende te worden om daadwerkelijk met goede (grote) titels te komen voor de Instant Game Collection. De console is nu echter bijna tweeënhalf jaar op de markt en we zien eigenlijk geen verandering…

Aangepaste koers?

Voor de grote titels moet je op de PlayStation 3 zijn, want spelers op dat platform hebben ook vandaag de dag geen reden tot klagen. De PlayStation Vita is helaas een platform dat op z’n einde aan het lopen is, want het enige wat er voor uitkomt zijn games die ook op de PlayStation 4 verschijnen. Bij de PlayStation 4 zien we echter een mogelijke koerswijziging terug, want de bibliotheek is er inmiddels al lang. In de tussentijd blijft Sony ons maar voorzien van indies en hoewel hier absoluut mooie titels tussen zitten, is het goed voor te stellen dat de consument titels van het kaliber PlayStation 3 wil. Daar verschijnen immers wel de grote games voor binnen de Instant Game Collection.

De trend die we echter hebben gezien is dat het merendeel van de PlayStation 4 games indies zijn en ook zullen blijven. Enkele grote noemenswaardige titels van grote uitgevers waren inFAMOUS: First Light, Metal Gear Solid V: Ground Zeroes en The Walking Dead seizoen 2. Opvallend hierbij is dat twee van de drie titels geen volwaardige games zijn, maar kortere/kleinere uitgaves. De rest van de games zijn allemaal kleinere titels die je in een prijsklasse aantreft van tussen de €5 tot €20.-. De conclusie die je dus kan trekken op basis van de maandelijkse line-up is dat we eigenlijk tot op heden nog steeds geen volledige PlayStation 4 game hebben gezien.

Dat is wat vreemd, want dat hebben we wel op de andere platformen gezien. Sony blijft echter hameren op de indies en hoewel er absoluut een publiek voor zal zijn, zullen de leden van het eerste uur gemerkt hebben dat het eigenlijk achteruit gaat. Niet zozeer in kwaliteit, maar meer als het gaat om het kaliber games. Mogen we klagen is dan de vraag? Aan de ene kant niet, want je krijgt nog steeds gratis games en op jaarbasis bespaar je in verhouding fors. Speel vijf van die games intensief en je hebt je geld er al uit, als we het in perspectief stellen met de aanschaf van een gloednieuwe full-priced game althans.

Aan de andere kant mag men wel klagen, want Sony heeft de abonnees enorm verwend door met de grootste en tofste games te komen ten tijde van de PlayStation 3. Iets wat men nog steeds doet voor dat platform, terwijl de andere platformen eigenlijk in verhouding achtergesteld worden. Het argument dat je ook betaalt om online te kunnen gamen telt mee, maar is een wat makkelijk punt om op te scoren, want daar is PlayStation Plus in eerste instantie niet voor bedoeld.

Misleiding

Een ander punt van kritiek dat weleens voorbij komt is dat games binnen de Instant Game Collection altijd een score Metacritic score van 7.0 of hoger hebben. Dat heeft geregeld voor verwarring gezorgd, want lang niet elke game haalt een gemiddelde score van een 7.0 of hoger. Sterker nog, rond de 20% van de games die tussen januari 2015 en maart 2016 in de Instant Game Collection zaten hebben een lagere score dan 7.0. Hoe zit dat precies dan? Wel, alle games die Sony als topper omschrijft in de Instant Game Collection hebben een score van 7.0 hoger. Dat betekent echter niet dat alle games ook daadwerkelijk een minimale score van 7.0 moeten hebben.

Die indruk wordt echter wel gewekt in de communicatie en dat zorgt dus voor enige misleiding. Je dient goed de kleine lettertjes te lezen om de daadwerkelijke nuance er tussenuit te vissen. Sony staat daarmee overigens in haar recht, maar het geeft wel enigszins een vertekend beeld van wat de Instant Game Collection zou moeten bieden. Echt een groot punt kunnen we hier overigens niet van maken, want de meeste games die je maandelijks gratis kunt binnenhalen, hebben een uitstekende score. Toch wilden we dit even aangehaald hebben, want het zijn van die kleine subtiele doch belangrijke punten die bij de service komen kijken.

De toekomst

Zoals je gelezen hebt, hebben we PlayStation Plus een beetje uiteen gezet en vooral vergeleken met het verleden. Nu is de service iets wat zich zal blijven ontwikkelen, dan zien we immers ook terug over de afgelopen vijf jaar. De ontwikkeling ofwel koers die men ingeslagen is voor de PlayStation 4 is echter een punt van discussie, want het is aantoonbaar dat we de afgelopen 15 maanden bijna alleen maar games van indie ontwikkelaars hebben gezien. Hier zitten bovendien titels tussen die voor een dermate klein publiek zijn dat je je kan afvragen wat de meerwaarde dan van het toevoegen is.

De grote games van de grote uitgevers zien we nauwelijks terug in de Instant Game Collection en natuurlijk zullen deze titels vroeg of laat weleens opduiken, maar zoals het op de PlayStation 3 ooit was gaat het niet meer op de PlayStation 4 worden. Dat valt althans op te maken uit de afgelopen jaren en hoe de Instant Game Collection zich ontwikkeld heeft op de PlayStation 4. Voor liefhebbers van een grote variatie aan kleine games is dat goed nieuws, maar voor het merendeel van de abonnees ben ik bang dat dit de nieuwe koers is en dat je vooral nog meer indies gaat krijgen.