Het looten van bepaalde boxes in met name RPG’s is altijd een belangrijk onderdeel geweest van de spelervaring. Je had dergelijke loot dan ook niet alleen nodig om de uitstraling, maar ook de prestaties van je personage te verbeteren. De mogelijkheid hebben om een bepaald monster, een persoon of gewoon een krat te looten kwam er doorgaans ook pas nadat je in eerste instantie een opdracht tot een goed einde had gebracht. Dit zorgde er voor dat de beloning die je kreeg altijd een extra goed gevoel gaf aan de speler. Je had er voor gewerkt en dus geeft het extra voldoening om dat prachtige nieuwe zwaard of dat fantastische nieuwe harnas aan te trekken.

Tegenwoordig zijn er in heel wat games echter ‘lootboxes’ terug te vinden waarvoor je moet betalen. Dit gebeurt door middel van micro-transacties. Veel partijen zijn het er over eens dat beter worden in een spel op deze manier geen kwestie meer is van goede skills te hebben, maar gewoon van er heel wat geld tegenaan te kunnen gooien. Bovendien zouden de lootboxes een vorm van in-game gokken zijn waardoor bepaalde overheden ze zelfs zouden willen verbieden. Dragen lootboxes nu daadwerkelijk bij aan de waarde van een spel of is het gewoon een extra mogelijkheid voor ontwikkelaars en uitgevers om extra geld te verdienen? Wij zochten het allemaal voor je uit en hebben onze bevindingen opgenomen in dit leuke artikel!

Wat zijn lootboxes precies?

Zoals in de inleiding van dit artikel reeds aangegeven is het karakter van een zogenaamde ‘loot’ (dus een beloning) in games door de jaren heen sterk veranderd. Daar waar je eerst een bepaalde loot ontving nadat je een bepaalde mijlpaal in het spel had bereikt kan je ze tegenwoordig gewoon kopen. Dat betekent niet dat je zomaar met een boel geld je personage in één klap onoverwinnelijk kan maken. Bij het kopen van een lootbox weet je namelijk als speler op voorhand niet wat je nu daadwerkelijk als beloningen zal krijgen. Je opent de lootbox en je krijgt één of meerdere leuke voorwerpen die je in het spel kan gebruiken. Welke voorwerpen dit precies zijn is op voorhand niet bekend. Omwille van deze reden wordt er vaak naar lootboxes verwezen als zijnde een vorm van in-game gokken. Het feit dat ook heel wat minderjarige spelers hun geluk beproeven in videogames is alvast voer voor heel wat discussies bij overheden. Onder meer in België zou men lootboxes in games willen verbieden.

Principe van betalende lootboxes nieuw of niet?

Dat er nu zoveel ophef ontstaat over de lootboxes die moeten worden betaald door middel van micro-transacties is eigenlijk vrij opmerkelijk. Het hele principe van iets te kopen in een game zonder dat je op voorhand weet wat de inhoud is, is namelijk helemaal niet nieuw. Neem nu bijvoorbeeld de Fifa games. Als we kijken naar Fifa Ultimate Team kunnen we vaststellen dat gamers reeds jarenlang de mogelijkheid hebben om pakjes met kaarten te kopen zonder dat ze op voorhand weten wat er precies in die virtuele pakjes terug zal te vinden zijn. Uiteraard krijg je veelal een combinatie van spelers en gebruiksitems, maar wat deze precies zijn wordt pas duidelijk op het ogenblik dat het pakje wordt geopend. Eigenlijk ligt het principe van dergelijke kaartjes en lootboxes met micro-transacties dan ook bijzonder dicht bij elkaar. Jarenlang bleven deze pakjes onder de radar, maar met de invoering van betalende lootboxes staat plots de halve gamewereld op de toppen van haar tenen. Hoe komt dat precies?

Waarom is er zoveel ophef over lootboxes?

Vanuit verschillende hoeken wordt er kritiek geuit op de invoering van betalende lootboxes. Deze kritiek is gebaseerd op het feit dat de gamer die de virtuele boxen koopt op voorhand niet weet waar hij nu precies voor betaalt. Op deze manier lijkt het volgens heel wat organisaties en zelfs overheden veel weg te hebben van gokken. Volgens de kenners van gokportaal casinotechnieken.nl zou dat op zich nog niet zo’n groot probleem zijn, maar gezien het feit dat een niet onaanzienlijk deel van de gamers minderjarig zijn komt er plots compleet andere regelgeving in het spel. Gokken is voor minderjarigen namelijk nog steeds wettelijk verboden en dat kan zomaar iets worden waar ontwikkelaars van games rekening mee zullen moeten gaan houden. Op het ogenblik dat betalende lootboxes worden verboden in games zal men bovendien wellicht op zoek moeten gaan naar een alternatieve manier om extra inkomsten te verzamelen.

‘Druk om meer geld uit te geven’

De Nederlandse Kansspelcommissie heeft ondertussen aangegeven het principe van de lootboxes te gaan onderzoeken. Ze wil zich in het bijzonder buigen over het feit of de lootboxes nu eigenlijk vooral te vergelijken zijn met het kopen van een kraslot of met bijvoorbeeld Pokémon-kaarten. Het grote probleem zit hem volgens de Kansspelcommissie vooral in de sociale druk die ontstaat om meer geld uit te geven. Iedereen die een spel speelt wil er de beste in zijn en online kunnen opscheppen met zijn uitrusting, wapens of andere items. Bovendien is het niet ondenkbaar dat spelers die lootboxes kopen eigenlijk op zoek zijn naar één specifiek item. Op het ogenblik dat ze deze dan niet krijgen door het openen van een lootbox kan men teleurgesteld zijn of nog meer geld uitgeven. De Kansspelcommissie is van mening dat meer minderjarigen op deze manier met financiële problemen te maken kunnen krijgen en wil daar dan ook graag de nodige voorzorgsmaatregelen voor treffen.

België wil verbod op ‘in-game gokken’

Niet alleen in Nederland is er ophef ontstaan over de lootboxes. In België heeft Minister van Justitie Koen Geens namelijk reeds laten weten dat hij bepaalde vormen van micro-transacties in games wil verbieden. Het zou hierbij dan vooral gaan om transacties waarbij het niet duidelijk is welke ‘beloning’ de speler krijgt voor het geld dat hij betaalt. Tegenover VTM Nieuws verduidelijkte de minister dat “Het vermengen van gokken en gamen, niet in het minst op jonge leeftijd, gevaarlijk kan zijn voor de geestelijke gezondheid van een kind”. In het bijzonder de game Star Wars Battlefront II zou de bal bij onze zuiderburen aan het rollen hebben gebracht. Eerder waren er nochtans reeds verschillende andere games waarin er sprake was van lootboxes. Bekende voorbeelden hiervan zijn Call of Duty: WW2, Heroes of the Storm en Overwatch.

Verdwijnen betalende lootboxes straks weer uit games?

Er zijn heel veel pro’s en contra’s aan te geven voor het implementeren van betalende lootboxes in games. Oude discussies met betrekking tot micro-transacties in het algemeen steken ondertussen ook terug de kop op. Is het namelijk wel ‘eerlijk’ om spelers de mogelijkheid te bieden om zichzelf te verbeteren enkel en alleen door het besteden van extra geld en niet door het daadwerkelijk spelen van het spel? Mocht er uiteindelijk worden bepaald dat het kansspel-element uit games moet worden geweerd, wat is dan de impact van deze beslissing op games zoals Fifa en haar Ultimate Team mode? Is het karakter van deze virtuele pakjes met kaarten niet nagenoeg hetzelfde als deze van lootboxes? De tijd zal het moeten uitwijzen. Eén ding staat in ieder geval vast, gamers hebben het jarenlang zonder lootboxes op basis van micro-transacties gedaan, dus zou dit ook in de toekomst perfect mogelijk moeten zijn. Wellicht dat vooral de minder getalenteerde en meer gefortuneerde spelers net als de bedrijven die de games maken en uitgeven het meest van allemaal gebaat zijn met de invoering of beschikbaarheid van betalende lootboxes.