Review | AI: The Somnium Files – nirvanA Initiative

Review | AI: The Somnium Files – nirvanA Initiative – De Griekse filosoof Plato stelde ooit dat de wereld waarin we leven slechts een schaduw is van de werkelijkheid, een valse kopie als het ware. Of je nu waarde hecht aan dit idee of het als je reinste onzin bestempelt: het is een intrigerende gedachte. Leven we met z’n allen in een simulatie? Zijn we niet gewoon allemaal NPC’s in een videogame die wordt bestuurd door God? Als je zin hebt om over deze en andere existentiële vraagstukken na te denken én tegelijk een intrigerend moordmysterie op te lossen, dan is AI: The Somnium Files – nirvanA Initiative dé ideale game voor jou. De makers van de Zero Escape games brengen deze sequel op het in 2019 verschenen AI: The Somnium Files op de markt en net zoals zijn voorganger is ‘nirvanA Initiative’ een echte aanrader.

Een halve moord

AI: The Somnium Files – nirvanA Initiative is een alleenstaande sequel en kan dus ervaren worden zonder de voorganger gespeeld te hebben, maar in dit geval mis je wel verwijzingen naar personages, gebeurtenissen en plaatsen uit de eerste game. Minder handig, maar wel doenbaar. Allemaal goed en wel, maar hoe is het verhaal dan eigenlijk? Wel, het is fantastisch, maar tegelijk is het heel moeilijk om uit te leggen waarom dit zo fantastisch is zonder spoilers weg te geven. Het is eigenlijk zelfs aangeraden om volledig blind de ervaring aan te gaan, maar als je toch graag een lichte houvast nodig hebt, dan zullen we proberen om het verhaal zo spoilervrij mogelijk voor te stellen.

Op een doordeweekse dag wordt het lijk van Jin Furue, de CEO van een groot bedrijf, dood teruggevonden in het midden van een stadion. Klinkt als een doordeweekse moordzaak, maar er is meer aan de hand: Jin’s lichaam is in twee gesplitst en slechts de helft van zijn lichaam ligt in het stadion. De andere helft van het lichaam werd ook teruggevonden in een televisiestudio… maar dat gebeurde zes jaar geleden. Het lichaam is niet ingevroren, dus de moordenaar heeft een moord gepleegd doorheen het tijdscontinuüm… toch? Het lijkt onmogelijk, maar detectives Ryuki en Mizuki gaan toch op onderzoek uit. Je doorloopt twee tijdlijnen om het mysterie op te lossen: het heden en zes jaar geleden. De nodige puzzelstukjes liggen verspreid over het heden en verleden en onderweg word je gebombardeerd met plottwists en interessante filosofische thema’s, waardoor het 30-uur lange verhaal enorm boeiend blijft.

Seksgrapjes en alternatieve tijdlijnen

Over de manier waarop de verschillende tijdlijnen worden samengebracht, willen we niet te veel prijsgeven. Wel kunnen we vertellen dat deze game gelijkenissen vertoont met hoe de Zero Escape games het verhaal brachten (logisch, aangezien ook dit verhaal door Kotaro Uchikoshi is geschreven). Het verhaal splitst zich op bepaalde punten op, waardoor je verschillende eindes krijgt. Elk einde voegt info toe aan het geheel en nadat je alle eindes hebt gezien, krijg je toegang tot de ‘true ending’. Enkel als je goed hebt opgelet en de juiste info hebt opgepikt in de alternatieve tijdlijnen, kan je de volledige puzzel leggen en het mysterie oplossen.

Meerdere eindes behalen klinkt misschien als een vervelende klus, maar niets is minder waar. Op één of andere manier slaagt het verhaal er in om tegelijk een moordmysterie in alternatieve tijdlijnen te brengen én een hilarische comedyshow op te zetten. Het scénario bulkt van de entertainende over-the-top momenten die meermaals een glimlach op ons gezicht wisten te toveren. Bereid je ook voor op een spervuur aan seksueel getinte grapjes: ‘dirty jokes’ zijn er à volonté, dus als je hier niet goed tegen kan, ben je alvast gewaarschuwd. De combinatie tussen de bloedserieuze zoektocht naar een moordenaar en hilarische comedy klinkt dan misschien vreemd, maar het werkt als je meegaat in het geschifte universum van AI: The Somnium Files waar alles mogelijk is.

Detective spelen

Ryuki en Mizuki zijn agenten die werken voor ABIS, een vereniging die met allerlei hoogtechnologische snufjes misdaden oplost. Eén van die snufjes zijn de ‘eyeball partners’: artificiële intelligenties die leven in de lege oogkassen van de agenten. Klinkt wat ongemakkelijk – je moet er nu eenmaal een oogbal voor opofferen – maar de vele functies van deze AI-oogballen zijn wel enorm handig. Lichaamstemperaturen meten om te zien of iemand liegt, X-ray beelden opvragen om verborgen items te vinden én – de belangrijkste functie van allemaal – binnendringen in de droomwereld van verdachten. Dit vormt dan ook de daadwerkelijke gameplay: ongeveer de helft van de game bestaat uit visual novel-achtige cutscènes en de andere helft bestaat uit het onderzoeken van aanwijzingen, reconstrueren van gebeurtenissen en zogenaamde ‘Somniums’ onderzoeken.

Aanwijzingen of een plaats delict onderzoeken, gebeurt met klassieke point-and-click gameplay. Soms komen hier wat puzzels bij kijken, maar meestal zijn deze stukjes best vanzelfsprekend. De gameplay verloopt vloeiend met een framerate van 60fps, maar de items die je moet zoeken zijn soms echter wat te klein voor de cursor, waardoor je belangrijke zaken wel eens over het hoofd ziet, maar dit is een kleine ergernis. Een goede detective kan gebeurtenissen ook reconstrueren en dat doe je hier in stijlvolle VR-secties. Geen zorgen: je hoeft geen VR-bril op te zetten, want je AI-compagnon transformeert de plaats delict in een heuse simulatie waar jij dan de gebeurtenissen in de juiste volgorde moet reconstrueren met de correcte aanwijzingen. Dit zijn erg leuke stukjes, waarbij je je brein moet kraken én het acteerwerk van de detectives die de gebeurtenissen naspelen is hilarisch.

De meeste dromen…

En dan zijn er nog de Somniums, een beetje hét paradepaardje van de gameplay. Met een zogenaamde psync machine en de hulp van de AI, kunnen Ryuki en Mizuki binnendringen in de dromenwereld van verdachte personen om zo informatie te ontfutselen. Vergelijk het met Inception, maar dan in anime vorm. In een Somnium bestuur je de AI, die voor de gelegenheid een menselijke vorm aanneemt, en probeer je je een weg te banen door de dromenwereld heen. Laat ons even eerlijk zijn: dromen zijn vreemde dingen. Het is dan ook niet verrassend dat deze Somniums meestal knettergek zijn en telkens uniek uit de hoek komen. Wat dacht je van een quizshow met dodelijke gevolgen, of misschien een reeks escaperooms met gevaarlijke puzzels? Elk Somnium is creatief, entertainend en bevat de nodige emotie.

Je lost Somniums op door zogenaamde ‘mental locks’ te openen, oftewel bepaalde triggers die je dieper in het onderbewustzijn van de dromer brengen. Wat deze locks zijn en hoe je ze kan openen, dat is aan jou om te onderzoeken. Je kan echter niet op je gemakje een wandelingetje maken in de droomwereld, want je tijd is gelimiteerd tot zes minuten. Je moet dus op zoek gaan naar de juiste voorwerpen en puzzels oplossen terwijl de klok genadeloos verder tikt. Het is een heel leuk concept als alles wat meezit, maar het kan ook best frustrerend zijn als je vastzit. Om progressie te boeken, moet je op een specifieke manier interageren met voorwerpen en elke interactie haalt kostbare tijd van de klok.

Soms is het echter niet helemaal duidelijk aangegeven wat je precies moet doen met welk voorwerp, dus ben je een beetje verplicht om aan ‘trial-and-error’ te doen. Op zich geen probleem, want foute interacties zijn vaak hilarisch om naar te kijken, maar elke actie kost je tijd en als de klok op 0 staat, moet je een checkpoint herladen of gewoon opnieuw beginnen. Onderweg kan je echter wel behulpzame items die de tijd manipuleren vinden: als je deze inzet op het juiste moment, kost een actie minder tijd. Het voegt enige strategie toe aan het concept, maar het vervelende giswerk blijft. nirvanA Initiative heeft hier ietwat minder last van dan zijn voorganger omdat de Somniums wat duidelijker en minder random zijn, maar het probleem is nog steeds aanwezig.

Verkleedfeestje bij de psychiater

We vermeldden al even dat de game zichzelf niet altijd even serieus neemt en dat merk je ook enorm aan de talloze extra’s die je krijgt. Tijdens je onderzoek verzamel je kleine ‘eyeballs’, wat de lokale munteenheid van artificiële oogballen is. Hiermee kan je in de in-game shop heel wat leuke kostuumpjes kopen om je AI-partner mee op te fleuren. Denk hierbij aan kattenoren, zeemeerminpakjes en nog veel meer: voor elk wat wils! Daar houden de extra’s niet op: om één of andere reden is je AI-partner ook een lifecoach en kan je, via het pauzemenu, bij haar terecht voor wat (luchtig) levensadvies. Uiteraard hoef je dit allemaal niet serieus te nemen en je kan de game perfect spelen zonder deze extra’s te gebruiken, maar het biedt wel een leuke afwisseling van de doormidden gesneden lijken.

De kostuumpjes zorgen dan wel voor een leuke visuele flair, maar jammer genoeg is de game grafisch nu niet echt een hoogvlieger. De game ondersteunt een 4K-resolutie, maar vele personages vertonen wazige contouren tijdens gameplaysecties. Cutscènes ogen dan ietwat beter, maar grafische prijzen zal de game waarschijnlijk nog steeds niet winnen. Gelukkig is de audio wel prima: de soundtrack is geslaagd en de stemacteurs leveren puik werk. De game ondersteunt bovendien zowel Japanse als Engelstalige stemmen en die laatste zijn warempel ook niet slecht (naar Engelse dub maatstaven dan).

Gespeeld op: PlayStation 5 (PlayStation 4 versie).
Ook beschikbaar op: Xbox One, Nintendo Switch.